Dossiermoddergat.nl

2020, november

Redactionele mededeling

Vrijdag 27 november, Groningen

Hierbij wil de redactie van Dossiermoddergat laten weten dat de werkzaamheden voor Het Dossier voor onbepaalde tijd worden opgeschort. De reden is dat de redactie druk bezig is met twee schrijfprojecten die alle tijd en focus vragen. Zo nu en dan kunt u misschien nog genieten van een foto die wordt geplaatst, verder trekt de redactie zich terug in kluizenaarschap om zich op twee boeken te concentreren. Het kan niet anders of eens kunnen wij ons weer permitteren de eenzaamheid achter ons te laten en ons te richten op Dossiermoddergat. Tot die tijd functioneren wij dus op een heel laag pitje. De redactie wenst u vast een fijne Kerst en een goed en gelukkig Nieuwjaar.

Klussen

Dinsdag 24 november, Groningen

Dezer dagen lijdt Dossiermoddergat. Geen tijd voor blogs. Waarom niet? Klussen. We klussen. We werken verder aan het creëren van een thuis. We zijn daartoe trouwens opmerkelijk ver op weg. 

Heimwee

Zondag 22 november, Groningen

De afgelopen weken is mijn fotografie in het slop geraakt. Aan de ene kant had ik het te druk met verhuizen en het geregel dat er bij komt kijken. Aan de andere kant had ik er de rust niet voor. Aan nog een andere kant was het gewoon pet weer waardoor ik niet even lekker met een camera op stap kon. In een enkel geval was mijn iPhone de redder in nood.

Jammer dat het zo’n pet weer was want ik heb een nieuwe camera gekocht. Voor de liefhebber een Ricoh GR iii, ook wel een poor man’s Leica genoemd. Het is een nietig zwart dingetje. Het voordeel van het cameraatje, ik kan het altijd bij me hebben. Ik kan hem zo in mijn broekzak steken, wat vast meer foto’s gaat opleveren. 
Ik denk nu zo vaak: had ik mijn camera maar bij me. De camera die ik al had, een Canon 5D Mark IV, is een soort Hummer onder de camera’s, die neem je niet zomaar even mee. Het nietige formaat van mijn nieuwe aanwinst betekent dat ik minder opzichtig foto’s kan maken. Het geheim van dat kleine ding is dat het de techniek en de kracht van een grote camera heeft. Het is een soort wolf in schaapskleren. Het lijkt een onschuldig ding, het is een ongekend sterk beest.

Gisteravond vond ik eindelijk de rust om weer eens achter mijn computer te zitten en wat foto’s up te loaden en te bewerken. Zo zag ik voor het eerst de foto’s die ik op de laatste dagen in Saint-Hippolyte-du-Fort maakte. Op de foto’s veel landschap en wat afscheidsfoto’s van vrienden die we daar hebben gemaakt. Ze bezorgden me een groot gevoel van heimwee.

Het landschap is gemaakt op een van onze laatste wandelingen door de Cevennen in de buurt van Saint-Roman-de-Codières. Op de middelste foto staan Ronald en Wilma die het wijndomein Le Mazelet beheren, op de onderste Pieter en Jolanda, een Nederlands echtpaar dat ook een chambres d’hôtes in Saint-Hippolyte-du-Fort heeft, Les Gens Heureux. 
Jolanda wijst naar het raampje dat Wybrich en ik moesten intikken omdat we niet meer in hun huis konden komen toen wij een week op hun huis pasten. Zij zelf zaten in Nieuw-Zeeland, de mensen die op hun huis pasten moesten plotseling terug naar Nederland omdat een familielid overleed. Gelukkig woonden wij in Saint-Hippolyte-du-Fort zodat we hulp konden bieden. Opeens woonden we een week in een andere chambres d’hôtes.

The Queen and the King

Zaterdag 21 november, Groningen

Als hoffotograaf mocht ik een foto maken van the Queen and the King. A great honor.

Gestremd

Zaterdag 21 november, Groningen

Klein bier

Donderdag 19 november, Groningen

Gelukkig, we hebben weer een auto. We hebben altijd een auto gehad, maar de afgelopen anderhalve week mochten we er niet in rijden. Onze Volvo moet opnieuw in Nederland worden ingevoerd en dat levert wat ongemakkelijkheden op. Anderhalve week geleden moest de auto opnieuw worden gekeurd. Bij die keuring werden alle autopapieren ingenomen. Het gevolg was dat wij niet meer mochten rijden. Met een vergunning van één dag konden we de auto terugrijden naar een plek waar we hem konden stallen in afwachting van de Nederlandse papieren.

Een beetje rare gang van zaken want onze auto had een kenteken, al was het een Franse. We waren verzekerd want met dit kenteken mochten we van Frankrijk nog twee maanden in het buitenland rondrijden al woonden we niet meer in Frankrijk. De Nederlandse overheid vond dit blijkbaar te veel coulantie. Zo gauw je je auto in Nederland wil invoeren gelden alle andere buitenlandse regelingen niet meer.

Onze auto stond op die manier anderhalve week eenzaam op een industrieterrein. Niet dat we de auto hebben gemist. We wonen midden in de stad en alles is hier binnen handbereik. Twee nieuwe tweedehands stadsfietsen brengen onze overal heen. 
In de tussentijd moesten de bpm naar de Belastingen overmaken. Een bedrag dat we volgend jaar weer terugkrijgen. Hoe zou het toch komen dat de Belastingen het zo druk heeft? Daarna was het wachten op het bewijs waarmee wij nummerplaten konden laten maken. Dit bewijs kwam weer van de RDW (Rijksdienst voor Wegverkeer). Het spreekt voor zich dat elke organisatie zijn tijd nodig heeft.

Gisteren was het eindelijk zover dat we de nummerplaten konden laten maken. Snel naar Kwikfit gereden voor de montage en verdomd, we zien er weer gewoon Nederlands uit. Er staat alleen een 1 op nummerbord omdat de auto is heringevoerd. Geen idee wat daarvan het nut is.

Alles bij elkaar blijkt de Nederlandse bureaucratie toch sneller te werken dan de Franse. In Frankrijk kostte ons de invoer vier maanden. Het lukte ons niet eens omdat zelf te doen. Uiteindelijk hebben we de hulp van Sarah ingeroepen, een buitengewoon kundige dame die ons hielp met het settelen in Frankrijk. Voordeel van Frankrijk is wel dat je auto niet op een zijspoor wordt gezet, we konden die vier maanden gewoon doorrijden.

Wat een gedoe om een auto, heb ik de afgelopen anderhalve week vaak gedacht. In Europa hebben we toch vrij vervoer van personen en goederen. Jammer genoeg geldt dat niet voor auto’s. Een auto in Nederland blijkt iets heel anders te zijn dan een auto in Frankrijk. Elk land heeft er een hele bureaucratische kerstboom voor opgetuigd om auto’s niet Europees te laten zijn.

Geen kwaad woord over Europa, hoor. Ik ben erg voor. Vooral als landen die de rechtstaat aan hun laars lappen voortaan hun subsidierechten verliezen, aldus een nieuw Europees voorstel. De regeringsleiders mogen er vanavond over soebatten. Polen en Hongarije dreigen met een veto. Ik wens Rutte veel succes met zijn standpunt dat hij voet bij stuk zal houden. Het gedoe rond zo’n auto is klein bier, dat zullen die regeringsleiders vast later nog we eens oplossen.

Buikpijn

Woensdag 18 november, Groningen

In dit blog wil ik toch even mijn gelijk halen. Niet dat het zin heeft, ik doe het gewoon voor mijn eigen plezier. 
Ik kan mijn gelijk halen omdat in Den Haag deze weken wordt afgerekend. Gisteren zag ik de ex-directeur van de Belastingen jammeren dat hij buikpijn had van de toeslagen-affaire. Hij was inderdaad van begin af aan op de hoogte van de onrechtvaardigheid om bij mensen die het kleinste foutje maakte, of alleen maar verdacht waren, de totale toeslag terug te eisen wat velen niet aan de rand maar in de afgrond deed belanden. En let maar eens op: de mensen die in die afgrond zitten, zijn opmerkelijk vaak van buitenlandse afkomst. Het algoritme werkte perfect.

De ex-directeur liet het begaan omdat het nu eenmaal zo wettelijk was geregeld en je kunt niet tegen de wet ingaan, aldus eigen zeggen. Ondanks dat hij zag (dat wel) dat deze fraude-aanpak een verwoestende uitwerking op mensen had. Tsja, befehl ist befehl, het mechanisme is bekend.

De aankomende week zullen in het bankje voor de parlementaire commissie allemaal best vriendelijke en aardige mensen zitten, allemaal hadden ze buikpijn, ze zullen het allemaal hebben gezien. En wat heeft u toen gedaan? Niets. De wet. Tunnelvisie. Met de wetenschap van nu… 
Wij Nederlanders zijn een bang volkje. Het aantal mensen dat zijn nek durft uit te steken in onze samenleving, die tegen de stroom in durft te roeien, is buitengewoon dun gezaaid. In de Tweede Wereldoorlog zaten slechts 75.000 mensen in het verzet. Een veelvoud daarvan was lid van de NSB. Nog meer veelvoud daarvan leidde een zwijgend leven. Horen, zien en zwijgen.

Een ander punt, en daar gaat het me om. Uit evaluaties van het Sociaal Plan Bureau blijkt dat de overheveling van de Jeugdzorg van het Rijk naar de gemeentes één grote mislukking is. Voor wie Dossiermoddergat al jaren leest, weet dat ik dat al wist toen het besluit werd genomen. De Jeugdzorg werd over de schutting naar de gemeentes gegooid met een stevige bezuiniging. De hele operatie was gedoemd te mislukken. 
Waarom ik dat wist? Omdat gemeentes buitengewoon zwakke organisaties zijn. Ze kunnen prima het parkeerbeleid regelen en paspoorten uitgeven. Als het om de menselijke factor gaat, de nuance, beleid waarbij visie en daadkracht nodig is, dan is onze laagste overheid gehandicapt. Ik constateerde toen al dat het kader, het management bij gemeentes ontbrak om hier adequaat vorm aan te geven. 
Het begint bij deze bestuurslaag al bij de Gemeenteraad. Ik raad iedereen aan diverse raadsvergadering te bezoeken en je zult zien hoe belabberd het niveau is. Het lijkt een speeltuin voor mensen die zich vervelen en/of ergens anders weinig mogelijkheden hebben. Een enkeling uitgezonderd. Het ambtenaren corps bestaat over het algemeen ook niet over mensen die ijzer kunnen breken. Als het gaat om het strikt uitvoeren van regels excelleren ze. Als het gaat om in wijsheid beleid formuleren en uitvoeren, zoals in de Jeugdzorg noodzakelijk is, dan zijn er te weinig mensen die tot zoiets in staat zijn. Tel daarbij de versnippering op die door de gemeentelijke aanpak is veroorzaakt en opnieuw is een uitvoeringsdrama een feit.

Vrijen

Maandag 16 november, Groningen

De tijd verstrijkt en in het verstrijken van die tijd gebeuren onverwachte dingen. Omdat je onderdeel bent van dat verstrijken heb je dat zelf niet door en haalt een andere tijd je in. Grote kans dat je op een gegeven moment als dinosaurus wordt weggezet.

Gisteravond waren Anne en Wouter bij ons voor een heerlijk etentje en dito wijn. Deze combinatie, is mijn ervaring, zorgt ervoor dat de woorden losser komen te zitten. Ik weet niet hoe het ter sprake kwam maar op een gegeven moment deed Anne de onthutsende uitspraak dat ze nooit het woord ‘vrijen’ gebruikte. Ze vond het een ouderwets woord en deed haar aan mij denken. Ik sprak altijd over vrijen en daarom gebruikte ze het in haar eigen relatie nooit. Wyb gooide olie op het vuur door het woord vrijen eigenlijk een zeventiger jaren woord is en noemt het een ‘NVSH-woord’. Wat ik vreemd vind want ik gebruik al twee decennia dat woord in onze relatie en heb nog nooit gehoord dat het een hopeloos ouderwets woord is.

Maar goed, ik wil altijd graag bijleren om maar niet een oude, aftandse, witte man te worden. ‘Wat voor woord gebruik jij dan als je gaat vrijen?’ was mijn vraag. Daar kwam geen helder antwoord op. ‘Maar je moet toch een woord hebben voor het geval jullie gaan vrijen?’ dring ik aan.

Vrijen is sowieso een onderwerp dat niet makkelijk ligt tussen ouders en kinderen. Dat mijn vader en moeder ooit de liefde met elkaar bedreven, ik kon mij er niets bij voorstellen. Als ik mij er al iets bij probeerde voor te stellen, brak ik mijn fantasie meteen af. Het kon niet waar zijn dat hun lijven iets met elkaar deden.
De rollen zijn nu omgedraaid, weet ik. Mijn kinderen kunnen zich er niets bij voorstellen dat wij de liefde bedrijven. Als het al ter sprake komt dan wordt er eerst een ongelovig gezicht getrokken, dat kan niet waar zijn, daarna een vies gezicht, meestal gevolgd door de zin: ‘Hou er maar over op. Ik wil er niets over horen.’ Niet dat ik het onderwerp opdring, helemaal niet. Maar het is natuurlijk onvermijdelijk dat zo’n belangrijk onderwerp wel eens de revue passeert.

Oké, ik gebruik voor de daad van liefde dus een zeventiger jaren woord. Ik wil mij graag aanpassen aan deze flitsende eeuw. Welk woord moet ik dan gebruiken? Ik suggereer het woord sexen, maar dat blijkt al even stoffig als het woord vrijen. Moet ik dan zeggen ‘kom we gaan de liefde bedrijven’? Afkeurende blikken. ‘Kom laten we eens lekker gaan copuleren?’

Uiteindelijk blijkt dat het woord vrijen het best kan worden vervangen door het woord neuken. Ik heb het woord neuken altijd een vervelend woord gevonden. Ik vind het te direct en te hard. Maar als ik me daarmee aanpas aan de tijd, moet ik het woord neuken misschien toch gaan gebruiken. Neuken, het bekt voor mij niet lekker, hetzelfde met het woord kut, dat tegenwoordig iedereen te pas en te onpas gebruikt, het blijven woorden die je in de zeventiger jaren niet zomaar achteloos uitsprak.

Onvervreemdbaar

Zondag 15 november, Groningen

Elke dag krijg ik een gedicht op mijn tijdlijn in Facebook. Ik ben namelijk ooit de Facebookgroep Hetmooiste Gedicht gaan volgen. Nee, het ontbreken van een spatie tussen Het en mooiste is geen typefout van mij. Zo heet de Facebookgroep, geen idee waarom ze tussen die woorden geen ruimte lieten. Kan een diepere gedachte zijn, kan gewoon een foutje zijn geweest. Kan ook zijn dat de naam Het mooiste gedicht al was bezet. In ieder geval doen ze het nu al jaren zonder spatie.

Ik vind het een mooi initiatief, heb er veel aan. Er zijn weinig dagen dat ik het gedicht lees. Soms heb ik er geen tijd voor om te lezen, soms komt er een gedicht langs dat ik goed ken. Alhoewel dat toch vaak een reden is om het juist te lezen, te herlezen. Ik herlees nauwelijks romans, gedichten daarentegen herlees ik volop. Sommige dichters en gedichten zijn onlosmakelijk met mijn leven verbonden, voer ik al decennia met mij mee. Ook nu hebben ze weer hun plek in mijn kamer ingenomen.

Ik kom er op omdat vandaag een gedicht van Ida Gerhardt op Hetmooiste Gedicht staat. Ik heb het verzameld werk van deze dichteres en moet het toch weer eens uit de kast pakken. Dat is ook wel de functie van Hetmooiste gedicht, het frist mijn geheugen op. Het werk van Ida Gerhardt heb ik eigenlijk nooit herlezen. Dom, want ik vind dat ze prachtige poëzie heeft geschreven. 
Zo treft mij vandaag het gedicht Onvervreembaar op mijn tijdlijn. Onvervreembaar, wat een mooi woord. Wat een prachtig gedicht.

Onvervreembaar

Dat wordt ons niet ontnomen: lezen,
en ademloos het blad omslaan,
ver van de dagelijksheid vandaan.
Die lezen mogen eenzaam zijn.

Zij waren het van kinds af aan.

Hen wenkt een wereld waar de groten,
de tijdloze, voortbestaan.
Tot wie wij kleinen mogen gaan;
de enige die ons nooit verstoten.

Ida Gerhardt
 in: Het Sterreschip, 1979

Een paradijs

Vrijdag 13 november, Groningen

Het is een blije dag. Een hoogtepunt in mijn bestaan. Voor het eerst in jaren heb ik vandaag weer een eigen kamer. Het inrichten kostte wat tijd, maar inmiddels staat alles op zijn plaats. De boeken staan in de kast, de archieven zijn geschikt, het bureau staat op de gewenste plek en vandaag zit ik er voor de eerste keer achter. Wat voelt dat heerlijk, wat heb ik het gemist.

In Dwingeloo stond mijn bureau in de woonkamer. In Saint-Hippolyte-du-Fort had ik niet eens een bureau. Onze monumentale eettafel stond weliswaar in ons appartement maar wij zaten daar nooit. We hadden het te druk, de hele setting van Les Trois Comte was te onrustig. Er was altijd iets te doen, zelfs als er geen gasten waren. Er moest zoveel schoongemaakt, opgeruimd, het huis eiste onze volledige aandacht.

Zo komt het dat ik voor het eerst in acht jaar een eigen bureau heb. Nou ja, eigen. Ik werk aan een geleende tafel van Kees en Annemiek. Maar het is een lekker tafel. Een tafel met een groot blad en veel krassen en slijtplekken, daar houd ik van. Het is een tafel die geleefd heeft. Ik houd niet van steriele tafels, zoals ik ook niet van steriele mensen hou.

Ik heb nu geen enkel smoesje meer om niet aan het een of ander te gaan zitten schrijven. Mijn voornemen is om elke ochtend in ieder geval te werken aan mijn boek over Les Trois Comtes. De titel: Een paradijs met zorgen. Vandaag heb ik het eerste hoofdstuk geschreven.

Dat klinkt stoer, is het eigenijk niet. Het is voor de derde keer dat ik het schrijf. Er was natuurlijk een eerste versie die ik al maanden geleden schreef. Ik was er helemaal niet tevreden over en herschreef het hoofdstuk. Daar was ik wel tevreden over. Maar door allerlei gegoochel met mijn computer, waar ik niet over zal uitweiden, raakte ik het hoofdstuk kwijt. Het verdween in het grote niets. Samen met drie andere hoofdstukken die ik al had geschreven.

Er is niets frustrerender dan een eenmaal geschreven tekst moeten herschrijven. Het kostte me een paar drempels om me daar toe te zetten. Vandaag was er dus geen uitvlucht meer en schreef ik voor de derde keer het eerste hoofdstuk. Tot volle tevredenheid. Ik vermoed, maar dat zullen we nooit kunnen controleren, dat het de beste versie is.

Dossiermoddergat kan van mijn kamer wel eens de dupe worden. Ik heb me voorgenomen eerst aan Een paradijs met zorgen te werken. Mocht er tijd over zijn dan komt Dossiermoddergat als vierde aan de beurt. Want daarvoor zitten nog twee projecten die om aandacht vragen. Daar kom ik nog op terug.

Knutselsport

Donderdag 12 november, Groningen

Eergisteren schreef ik een blog waarin ik uitspraken van Anne en Esmee uit hun jongste jaren opnam. Ik vond ze in een van de dozen waarin ik mijn herinneringen bewaar. Toen ze jong waren maakte ik af en toe een aantekening van hun mooie uitspraken. Een aantal lezers vroeg of ik meer van die uitspraken had. Zeker wel. En aangezien ik er alles voor doe mijn lezers het naar de zin te maken volgen er hier nog een paar. Maar dan houd ik ermee op, hoor.

Anne: ‘Ik ben blij dat we zo’n grote familie hebben, kan ik tenminste veel vertellen.’

Anne: ‘Kom ik dan op televisie?’
Lies: ‘Misschien wel.’
Anne: ‘Moet ik er dan inkruipen?’

Anne gaat op tennissen.
Ik: ‘En Esmee, op welke sport wil jij?’
Esmee die een groot liefhebber van knutselen is: ‘Op knutselsport en dan doen we wie het eerste klaar is.’

We zijn bij mijn moeder die aan het revalideren is in een verzorgingshuis. Tegenover haar ligt een vrouw die de ziekte van Parkinson heeft. Anne kijkt gefascineerd naar haar.
Als we buiten zijn zegt ze: ‘Toch wel erg, hè, als je de ziekte van parasol hebt.’

Esmee kijkt naar de maan die als een klein sikkeltje in de lucht hangt.
‘Papa, als er zo’n klein maantje is, kun je er dan wel op lopen?’

Esmee ziet op de televisie Koningin Beatrix en vraagt: ‘Papa, is dat onze Koningin Beatrix?’
Ik: ‘Natuurlijk is dat onze Koningin Beatrix, niemand heeft verder een Koningin Beatrix.’
Esmee in opperste verbazing: ‘Is er dan maar eentje?’

Esmee: ‘Papa, waarom hebben sommige burgemeesters een hamer?’

Anne: ‘Papa, zijn er nou mensen die weten dat ik op de wc zit.’
Ik: ‘Nee, hoezo?’
Anne: Maar wij moeten toch betalen omdat ik het licht aanheb.’

Esmee: ‘Ik hoop wel dat mijn broek nog past. Ik had gisteren zulke erge groeipijnen.’

Ik heb Esmee mee naar mijn kantoor genomen in De Harmonie. Als wij in mijn kamer zijn wijst ze naar mijn bureau en vraagt: ‘Ben jij daar dan aan het dichten?’

Ome Jan is een paar dagen bij ons nadat hij een zware hartaanval heeft gehad. Hij speelt veel met Anne en Esmee. Op een gegeven moment krijgt hij woorden met Esmee. Die dan zegt: ‘Ik gooi je pillen in de prullenbak en dan ga je lekker dood.’

Anne: ‘Ilke, geloof jij in god?’
Ilke geeft geen antwoord.
Anne: ‘Ilke geloof jij in god?’
Ilke voorzichtig: ‘Ja.’
Anne: ‘Nou, dat geeft niet hoor.’

Anne: ‘Ik wil niet bruin zijn, het jeukt zo.’

Anne: ‘Wie moet ik nou bellen als jullie doodgaan?’

Esmee kijkt in de fotoboekjes over Sri Lanka.
Esmee: ‘Mama, ik wil de Sri Lanka mama van Anne.’
Lies: ‘Waarom?’
Esmee: ‘Die jurk is veel mooier.’

Op weg naar Frankrijk zien we een regenboog.
Anne: ‘Mama, hangt die regenboog in de lucht of staat hij gewoon op de grond?’

Torpedo

Woensdag 11 november, Groningen

Eerst is er de bal.

Dan de torpedo.

Koningin op een paard

Dinsdag 10 november, Groningen

Uit de oude doos. Lang geleden op een verjaardag van Anne, varen door de Amsterdamse grachten. Meest overmoedige foto uit de enorme verzameling.

Verhuizen is een sentimental journey. Alles wat je hebt gaat weer eens door je handen. Zo ook de zes gele verhuisboxen die ik al decennia achter me aansleep en waarin ik nooit in kijk. Het zijn dozen vol herinneringen. Gisteren besloot ik de boel toch eens op te schonen. Ik moet me ontdoen van een aantal herinneringen want bij elke verhuizing komt er een doos bij. Ik ben geen verzamelaar, maar als het om mijn verleden gaat wel. Zo heb ik alleen al van de kinderen een museum vol foto’s.

Ik sluit me in mijn toekomstige kamer op en graaf me door de dozen heen. Dat gaat niet snel want ik heb voortdurend de neiging foto’s te bekijken en oude schrijfsels te lezen. Al die dozen vormen mijn totale verleden. Uiteindelijk lukt het me toch een deel van het verleden af te stoten en dat zit nu, met pijn in mijn hart, in drie vuilniszakken om te worden afgevoerd. Zo heb ik, ondanks dat ik steeds ouder word, steeds minder tastbaar verleden. Het is wat. Ik raad iedereen aan een huis te kopen met een grote zolder en nooit te verhuizen, gewoon lekker alles bewaren en stapelen maar.

In de spullen kwam ik aantekeningen tegen die ik maakte van uitspraken van Anne en Esmee toen ze nog erg klein waren. Zie hier onder een bloemlezing. Spreekt voor zich dat de A4’tjes met deze aantekeningen niet een vuilniszak in gaan.

Op vakantie. Het is een klaaguurtje. Er zijn muggenbeten, er is hoofdpijn, buikpijn.
Esmee: ‘En ik heb ook honger en dorst.’
Anne: ‘En ik heb hoogtevrees.’

Wij maken in de Vogezen een prachtige zonsondergang mee. De zon daalt als een dikke sinaasappel achter de heuvels.
Anne: ‘Maar papa, als de zon dadelijk op die berg stuitert, rolt hij er dan aan de andere kant af?’

Esmee neemt met een vriendinnetje door op welke clubs ze later willen.
Esmee: ‘Voetbal, tennis, ballet en zonnebanken.’

Esmee ziet een verkeersbord met een poepende hond en een kruis erdoor.
‘Papa, wat betekent dat bord?’
‘Dat honden hier niet mogen poepen.’
Esmee: ‘Wat raar. Honden kunnen toch helemaal niet lezen.’

Anne mag bij de opening van de schouwburg de koningin bloemen geven.
Anne: ‘Kom ik dan in de krant?’
Lies: ‘Misschien wel.’
Anne: ‘Nou, dan doe ik het.’

Anne: ‘Ik hoop wel dat de koningin op een paard komt, dat vind ik wel deftig.’

Esmee: ‘Als je duizend jaar wordt, krijg je veel cadeautjes, maar daar heb je niks aan want dan ben je allang dood.’

Esmee: ‘Bestaat de gemeente?’
Ik: ‘Natuurlijk.’
Esmee: ‘Maar waar is de gemeente dan? Ik heb de gemeente nog nooit gezien, is hij dan dood?’

Anne is met een bal tegen de muur aan het tennissen. Een vriendje vraagt of hij mee mag doen.
‘Ja hoor,’ zegt Anne, ‘natuurlijk mag je meedoen, jij mag de ballen oprapen.’

Esmee: ‘Papa, waarom hebben vaders en moeders die geen kinderen hebben wel een achterbank?’

Het Hoge der A

Zondag 8 november, Groningen

Het fijne van verhuizen is dat alles nieuw lijkt te worden, zeg ik met enige overmoed. Of in ieder geval anders, mooier, veelbelovender. Verhuizen poetst het leven en de dingen die je hebt op. Ik pak mijn boeken uit en naarmate ik ze in de boekkast zet ben ik opgetogener dat ik ze heb. De afgelopen jaren stonden ze ook in mijn boekenkast, sommige al decennia, en stonden ze daar een beetje doodgewoon te zijn. Vandaag realiseer ik me dat ze een schat vormen. Het is toch onvoorstelbaar dat ik zomaar de mooiste gedichten die op aarde zijn geschreven uit de kast kan halen en kan gaan zitten lezen. Tijdens het inruimen besef ik de kostbaarheid.

Hetzelfde geldt voor de schilderijen die we hebben. We wikken en wegen waar we ze zullen hangen. De plek waar je een kunstwerk hang bepaalt voor een deel de betekenis van het kunstwerk. Wij hebben een prachtig schilderij van Han Klinkhamer. Het is overweldigend groot en wit. De eerste neiging is om het prominent op de blauwe wand te hangen tegenover de deur waar je de kamer binnenkomt. Maar het schilderij op die plek hangen betekent dat we van het schilderij een pats schilderij maken, we zouden het een proletenstatus geven, iets wat het schilderij juist helemaal niet is. Opnieuw krijgt het witte schilderij een plaats op een witte muur waarmee het bijna wegvalt en het zijn onnadrukkelijkheid behoudt. Ik zie het schilderij namelijk als een ode aan de natuur en het toeval, elke praalzucht is het vreemd. Wat een genot dat we ze hebben en dat ze altijd mee verhuizen.

Ik denk ook, als je verhuisd bent naar een nieuwe omgeving, dat je dan op zijn scherpst bent. Je ziet dingen die je daarna nooit meer ziet. Een korte tijd in die nieuwe omgeving zijn de straten en het leven in die straten nog ontdaan van de vanzelfsprekendheid. Ik had me dat nooit gerealiseerd maar merk het aan mijn fotograferen. Ik fotografeer dan dingen die ik daarna nooit meer zou fotograferen. Verhuizen haalt even de routine, de grijsheid uit het leven, wrijft de wereld weer even fris.

Wyb en ik lopen naar de markt op de Vismarkt, de herfstzon zorgt ervoor dat ons blije gevoel op precies de goede manier wordt belicht. De mensen koesteren zich al bengelend met hun benen over de randen van de kades in het zonlicht. De meesten met een beker koffie in de hand. Bij gebrek aan terrassen vinden ze andere plekken waar het goed toeven is. Wyb en ik nemen ook een koffie bij een van de vele coffee to go uitgiftepunten, een ondernemer moet toch ergens zijn geld mee verdienen in tijden van corona, en zoeken ook een plaatsje aan het water van het Hoge der A.

Het hondje

Vrijdag 6 november, Groningen

Wyb ligt op de bank. Opeens gaat ze rechtop zitten. ‘Och jee.’
‘Wat is er?’
‘Wat stom, wat ontzettend stom.’
‘Wat dan? Zeg het dan.’
‘We zijn iets heel belangrijk vergeten.’
‘Zeg het nou.’
‘Het hondje. We zijn het hondje vergeten.’

De nietsvermoedende lezer denkt nu dat we Dies vergeten zijn. De regelmatige lezer van Dossiermoddergat weet al lang dat we Dies helemaal niet vergeten zijn. Ik weet meteen wat Wyb bedoelt. Verdomme, we zijn het hondje vergeten.

Als het om beeldende kunst gaat hebben Wyb en ik absoluut dezelfde smaak. Het eerste kunstwerk wat wij kochten was een belachelijke impuls aankoop, zoals, later bleek, wij zoveel impuls aankopen deden. 
Wyb en ik hadden elkaar twee maanden geleden de liefde bekend. We hadden nog een geheime relatie en om te ontsnappen uit het geheimzinnig doen waren we naar Arnhem gereden. Een plaats waar we later wel wilden wonen. We liepen door een smallere straat in de binnenstad en op hetzelfde moment, echt op het hetzelfde moment, vielen onze ogen op een kunstwerkje dat in een etalage van een Kunstuitleen stond. We vonden het beiden prachtig en besloten het meteen te kopen. Ik weet niet meer wie het, terug in Leeuwarden, mee naar huis nam om het te verbergen.

Een paar jaar later liepen we in Arnhem, waar we inderdaad zijn gaan wonen, een andere Kunstuitleen binnen. Misschien was de Kunstuitleen ook wel verhuisd, deze zat namelijk niet aan die smalle straat in de binnenstad. Onze ogen gleden langs de kunstwerken. Wij hoeven niet lang te kijken om te beoordelen of we iets wel of niet mooi vinden. En weer vielen onze ogen tegelijkertijd op een kleine tegel met een hondje erop. We wisten meteen dat we het wilden hebben.

Het hondje heeft sindsdien op prominente plaatsen in ons huis gehangen. We hielden van het hondje, van het tegeltje. Toen we in Saint-Hippolyte-du-Fort aankwamen hing Erik het op een schouw boven ons fornuis. Het was een soort ereplaats, een groots gebaar dat het daar hing. Het grappige is, natuurlijk geloof ik in toeval, eigenlijk is alles toeval, dat het hondje ongelooflijk op Dies lijkt. Het hondje zit precies op dezelfde manier als Dies.

Aldus het verhaal van het hondje waardoor ik meteen weet wat Wyb met ‘hondje’ bedoelt. Ik vloek. Het hing daar zo mooi onopvallend prominent te zijn in Frankrijk en dan zijn we het vergeten. Het voelt als een soort verraad. 
Ik schrijf meteen een mail naar Claire, de Engelse eigenaresse van ons huis in Hippolyte. Ik weet dat ze morgen teruggaat naar Engeland en dat er daarna lang niemand meer in het huis zal zijn. Gelukkig krijg ik al snel een mail terug waarin ze belooft het hondje mee naar Engeland te nemen en het vandaar naar Groningen te sturen. Ik druk haar op het hart het vooral goed in te pakken. Je moet er toch niet aan denken dat het hondje gebroken bij ons terugkomt.

PS. Het is me alweer gelukt om niet over Donald Trump te schrijven.

Het kind van de rekening

Donderdag 5 november, Groningen

Geluiden

Dinsdag 3 november, Groningen

De nieuwe vlag en het nieuwe logo van Dossiermoddergat

Vannacht voor het eerst in onze nieuwe huis in Groningen geslapen. Altijd spannend om in een nieuw huis te slapen. Pas dan ontdek je de geluiden van een huis -en geluiden kunnen een grote invloed hebben op een mens. Zeker ook op mij. 
Zo had ik ooit een huis waarvan de buren een hond hadden, zo’n klein kef ding. Te regelmatig klonk zijn felle geblaf. Ik heb diverse manieren bedacht hoe ik een eind kon maken aan het leven van het hondje. Gelukkig voor het beestje waren de buren te aardig om een van die manieren toe te passen.

Ik kan erg slecht tegen geluiden van buren. Lang geleden stonden we op het punt een huis te kopen aan de Apeldoornseweg in Arnhem. Tot ik hoorde dat er onder ons een pianist woonde. We hebben toen een optie op het huis genomen onder voorwaarde dat we eerst in het huis mochten zijn als de pianist speelde. Konden wij horen hoe gehorig het huis werkelijk was. De pianist wilde daar wel aan mee werken, die had natuurlijk geen behoefte aan zeurende buren. De pianist speelde vijf minuten. Toen wisten wij wel dat we het huis niet gingen kopen.

Elk huis heeft zijn specifieke geluiden. In Dwingeloo werden de avonden en nachten opgeluisterd door dieren die zich onder het dakbeschot hadden genesteld. Het kan best zijn dat een van hen een steenmarter was, het moet veel groter dan een muis zijn geweest. In de lente werden we elke ochtend gewekt door de vele mussen die zich onder het dak hadden genesteld. Op het einde van de zomer tikten keihard de eikels op ons dak.

In Den Bosch hoorde ik ’s nachts ver weg, het leek van diep onder de grond te komen, het brommen van een motor. Ik heb nooit kunnen achterhalen waar het geluid vandaan kwam. Daarnaast gaf de centrale verwarming in het huis een soort tik concert. Om de zoveel tijd klonk er ergens een tik. Een huis heeft zijn eigen gewoontes.

De eerste nacht hier is rustig verlopen. Geen buur gehoord. Het huis heeft zijn geluiden nog niet voor me geopenbaard. Prima. Hoe meer stilte hoe beter. Ik sluit niet uit dat we af en toe worden gewekt door rumoer buiten. In onze straat staan veel studentenhuizen. Tegenover ons is een studentenhuis van Albertus en een van Vindicat. Ik kan me niet voorstellen dat ze elke dag keurig om 23 uur thuis zijn en keurig gaan slapen. Ik heb me voorgenomen me er niet aan te storen. Ik vind het ontzettend leuk om weer in een levendige studentenstad te wonen en dan moet je niet zeuren.

Voorwaarts

Zondag 1 november, Moddergat

Laten we zeggen dat de situatie verwarrend is. Het is voor de eerste keer dat ik verhuis zonder specifiek doel. Eigenlijk altijd had ik een nieuwe baan als ik ging verhuizen. Nu hadden we een baan, het runnen van een chambres d’hôtes, maar toen kwam dat virus dat iedereen wegjoeg. Dus organiseerden wij een terugtrekkende beweging naar het moederland.

Zoals zo vaak is het hoofdkantoor van Dossiermoddergat onze vluchtheuvel. Het hoofdkantoor staat in het rustigste dorpje van Nederland. Als troost is er de zee en het oneindige uitzicht. Maar jullie zouden toch naar Groningen gaan? Zeker. Maar de situatie in ons nieuwe huis is ook tamelijk verwarrend. Overal dozen, onuitgepakt, half uitgepakt, niets staat nog echt op zijn plaats. We besloten eerst een paar dagen in het hoofdkantoor te slapen onder onze bureaus tussen de archiefkasten. Even bijkomen van dagenlang opruimen en schoonmaken en afscheid nemen en 1400 kilometer rijden in één dag. Dan beginnen we maandag met het in orde maken van Groningen, waar we dan voor het eerst willen slapen. Het bed staat er al, dus dat biedt hoop.

Maar goed, dat alles zegt nog niets over mijn psychische toestand in dit niemandsland. Ik heb dus geen professioneel doel meer in het leven. Eigenlijk heb ik mijn werkzame leven nu afgesloten. Ik ben bij menig collega geweest die met pensioen ging en meestal werd die behangen met een ridderorde en vele lovende woorden waarvan ik vaak dacht: nu zijn ze je aan het bedonderen. Voor mij geen ridderorde, die ik ook zeker had geweigerd. Geen grotere onzin dan de woorden: ‘Het heeft de koning behaagd.’ Flikker op. Er zijn gewoon een paar mensen die een brief hebben geschreven waarin ze geschooid hebben om een lintje. Alsof we nog in de middeleeuwen leven. Ook geen lovende woorden voor mij. Mijn werkzame leven eindigt met het dichttrekken van de deur van Les Trois Comtes. Op de terugweg naar Nederland, mijmerend in de auto, heb ik voor mij zelf een afscheidspech gehouden. En werkelijk, ik hield het niet droog.

Ik popel om voor mijzelf aan het werk te gaan. Ik wil nooit meer ten dienste van andere staan. Want dat is, at the bottom line, wat ik mijn hele leven heb gedaan. Ik heb vele kunstwerken mogelijk gemaakt, voor anderen. Ik heb een dienstbaar leven gehad. Als ik het mocht overdoen dan wist ik het wel. Dan zou ik journalist worden, of taxichauffeur. 
Leefde ik maar in een sprookje. Een knip met de vingers en alle muren zijn geverfd, de dozen uitgepakt en alles staat op de juiste plek. Ik leef niet in een sprookje, de werkelijkheid is keihard en dat betekent dat we nog zeker veertien dagen bezig zijn voordat we klaar zijn met het inrichten van het nieuwe nest. Jammer, want ik popel om te gaan schrijven aan een nieuw boek en ik wil ook de straat op om te fotograferen. Ik zou hierbij het volgende lied uit mijn linkse jeugd willen aanheffen:

Voorwaarts en niet vergeten, 

Wat maakt ons zo sterk in de strijd?

Bij hong’ren en bij eten…

Voorwaarts, niet vergeten

De solidariteit!

Komt te voorschijn uit je holen,

Ook al is het niet voor lang:

Na een week van troost’loos sloven;

Trek naar buiten met gezang.

Nog zijn wij niet met zijn allen,

En nog is ’t maar voor een dag

Dat de velden ons behoren,

En de zon ons koest’ren mag.

Zagen wij de zonne schijnen,

Over bloemen, over gras,

Konden wij dit nooit begrijpen,

Dat dit waarlijk ’t onze was.

Want wij zagen even gloren.

Vrijheid die ons was ontrukt,

Maar wij bleven als te voren

In de modder neergedrukt.

Maar eens zal men ons aanschouwen, 
Opmarcherend met gezang

Om ons leven nieuw te bouwen,

Met ons allen en voor lang!

Bertold Brecht