Verkenning Dordogne

8

Verkenning Dordogne. Ik kan overreden dassen langs de weg fotograferen, pizza-automaten en bibliotheken in afgeschreven telefooncellen, maar deze foto geeft de essentie van de Dordogne het meest weer. Hiervoor komen mensen naar de Dordogne, of kopen ze er een huis: het goede leven. De Dordogne is een van de meest mooie en vriendelijke Franse landstreken. Er is zon, er zijn terrasjes, er is heerlijk eten en prachtige natuur. En prachtige stadjes. Deze foto is genomen in Monpazier, een van de mooiste stadjes die ik ken.

In de Dordogne wonen enorm veel buitenlanders, Engelsen, Belgen, Nederlanders. Zij hebben niet hun nationaliteit gemeen, maar wel hun levensinstelling. Ze houden van de goede dingen des levens en zijn niet vies van een beetje joie de vivre.

Ik geef toe dat de Dordogne ook wel een beetje het Drenthe van Frankrijk is: mensen met grijs haar zijn in de meerderheid. Voor wie van een leven vol rock and roll houdt of festivals met elektronische house, die heeft hier weinig te zoeken. Maar voor mensen die hard hebben gewerkt en willen genieten van het mooiste wat het leven te bieden heeft, is de Dordogne een prima plek. En daarmee houdt de vergelijking met Drenthe op. De Drent is gemaakt uit jenever, turf en achterdocht. De mens in de Dordogne is gemaakt van zonneschijn, wijn en genieten.

Kijk: Beaumont, een van de mooiste plaatsjes van de Dordogne, en wat je ziet is in feite een invasieve exoot. De pizza-automaat is wat de Amerikaanse krab is voor de Nederlandse sloot. Van een sloot met de Amerikaanse krab blijft niets meer over. De hele sloot wordt kaal gevreten.

De Dordogne, dat is toch foie gras, confit de canard. De Dordogne is gourmand, een departement voor lekkerbekken, voor eerlijk lokaal eten van de beste producten van het land. En uitgerekend in de bakermat van de Franse keuken duiken pizza-automaten op. In Frankrijk stikt het inmiddels van de pizzarestaurant, maar de pizza-automaat is het summum van deze ontwikkeling. Ze staan op tal van plaatsen, meestal op de meest desolate plekken. Deze staat bijvoorbeeld bij een autowasstraat. Auto wassen, ondertussen bakt de automaat een pizza voor je. In drie minuten klaar.

Ik kan me herinneren dat er volksopstand uitbrak toen in Frankrijk de eerste McDonalds opende. Ik geloof dat hij zelfs in de fik is gestoken. Van dat sentiment is niets meer over. Naast de pizza-automaat staan er ook nog eens tientallen baguettes-automaten in de Dordogne. En zo wordt de kwaliteit van de Franse keuken meer en meer aangetast.

Een van de kwaliteiten van de Dordogne is dat er geen planologen wonen. Tenminste, dat neem ik aan want een planoloog heeft hier niets te doen. Er verandert in deze streken nagenoeg niets en dat is een reden waarom ik het hier zo prettig vind.

Veel huizen zijn meestal eeuwen oud, de loop van de wegen stamt uit de Middeleeuwen, schuren en huizen mogen hier langzaam instorten, veel bossen zijn hier onaangeraakt en worden doorkruisd door oude pelgrimspaden, er zijn zelfs grotten die al bewoond waren voordat de mens kon schrijven.

Wyb en ik zijn volop op ontdekkingsreis hier en zoeken streken op waar de toeristische medemens niet komt. Midden in een hameau (een klein buurtschap) staat dan opeens een wonderlijke kerk. Soms lijken het een soort bunkers, onooglijke onesthetische vestigingen maar daarom o zo mooi. Dan lopen we zomaar om een bouwsel uit de dertiende en veertiende eeuw.

In Nederland mag niets oud worden, uitgezonderd een kerkje dat een dorp nog enigszins karakter geeft. Bij ons moet alles nieuw, strak en clean zijn. Wij bouwen bij voorbaat gebouwen met de levensduur van één generatie. Het is een rare gewoonte die wij ons eigen hebben gemaakt. Hier zijn huizen waar vele generaties al eeuwen wonen.

Misschien zijn wij daarom een land zonder roots. Wie weet nog iets van de geschiedenis van Nederland? We hebben het gewoon afgeschaft. Wat heb je er ook aan? Er valt geen cent mee te verdienen en geld verdienen is prioriteit nummer een. Als een gebouw eeuwen blijft staan, heeft niemand er eeuwenlang één cent aan kunnen verdienen.

Er zijn wel planologen in Frankrijk. Zij mogen zich uitleven rond de steden, vaak met desastreus gevolg. Naast de oude stad creëren ze op Amerikaanse leest geschoeide giga consumptieparadijzen met mega winkels en parkeerwoestijnen. Wyb en ik komen er zo min mogelijk, blij als we zijn nog een beetje in de middeleeuwen te kunnen wonen.

Gelukkig heeft ons kleine dorp in de Dordogne een bibliotheek. Hij is iets kleiner dan de bibliotheek in Groningen die gevestigd is in het Forum. Onze nieuwe bibliotheek heeft onderdak in een voormalige telefooncel.

3

Ik ken invalide parkeerplaatsen, in Le Bugue kom ik een fenomeen tegen dat ik nog niet  kende. Voor een grote supermarkt zie ik een parkeerplaats speciaal voor vrouwen die in verwachting zijn of net een baby hebben. De parkeerplaats is roze gekleurd. Ik neem aan dat het met de uitdrukking op een roze wolk zitten heeft te maken.

In Nederland heb je de bloesemroute door de Betuwe en de Veluweroute over de Veluwe. Hier heb je de foie gras route. In Nederland ondenkbaar, daar is volgens mij geen restaurant meer dat het op de kaart durft te zetten. Hier in de Dordogne is geen restaurant te vinden waar ze het niet op de kaart hebben. Foie gras is de trots van de streek. Iedereen eet het volop. Boeren stellen hun boerderijen open om te laten zien hoe het wordt gemaakt. Het bovenstaande bord is in Nederland ondenkbaar, vermoed ik. Binnen een paar uur zouden dierenactivisten het hebben gemold of verwijderd. Ik denk dat ze er hier voor zouden worden gelyncht. Handen af van onze foie gras, zal hier de leus zijn.

De Dordogne wordt doorkruist door wandelpaden. Vele daarvan zijn oude pelgrimsroutes. Veel van die routes liepen naar Cadouin omdat in de kerk bij de abdij een stuk laken lag waar de beeltenis van Jezus op stond. Als ik het goed heb, gaf iemand tijdens de kruistocht een stuk doek aan Jezus waarmee hij het bloed en zweet van zijn gezicht kon wissen. Vervolgens, een wonder!, stond een afdruk van zijn gezicht op het doek en door allerlei omzwervingen belandde het in Cadouin. Eeuwenlang was Cadouin daardoor een belangrijk pelgrimsoord. In de eerste helft van de twintigste eeuw werd door onderzoek duidelijk dat het niet authentiek was en daarmee stortte de hele pelgrimsindustrie in Cadouin in. Wat bleef waren de pelgrimspaden.
Frankrijk was/is een in en in katholiek land. Praat nooit met een Fransman over euthanasie, want dan wordt hij ongemeen fel. Ze verachten wat er in Nederland op dit gebied gebeurt. In het landschap van de Dordogne staan tal van katholieke symbolen, zoals kapelletjes en kruizen. Soms is zelfs één kruis niet voldoende en zetten ze er twee neer.